EPU: uzupełnianie pozwu po przekazaniu sprawy do sądu właściwości ogólnej

Wprowadzenie elektronicznego postępowania upominawczego (EPU) miało na celu uproszczenie i przyspieszenie procedury wydawania nakazów zapłaty. W przeciwieństwie do innych postępowań cywilnych tutaj powód nie musi wnosić pozwu w formie pisemnej, nie musi również załączać żadnych dowodów na poparcie swego roszczenia, albowiem pozew wnoszony jest w systemie teleinformatycznym. Nie zawsze jednak sąd będzie mógł nakaz w tym postępowaniu wydać. W związku z tym, że w EPU stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu upominawczy, przeszkodą do tego będzie m.in. oczywista bezzasadność zgłaszanego przez powoda roszczenia czy też wątpliwości co do przytaczanych przez niego okoliczności. W takim przypadku e-sąd przekaże sprawę do sądu właściwości ogólnej. Problem w tym, że sąd któremu sprawa została przekazana nie dostaje pozwu wraz załącznikami, a jedynie dostęp do systemu teleinformatycznego, z którego może ten pozew ewentualnie wydrukować. Odnośnie załączników takiej możliwości niestety nie ma, bo jak już wskazano, w EPU powód żadnych dowodów nie załącza. Obecnie obowiązujące przepisy kpc nie wprowadzają natomiast obowiązku uzupełnienia pozwu w tym zakresie. Przepis art. 505 (37) § 1 kpc stanowi jedynie, że sąd któremu sprawa została przekazana, wzywa powoda do wykazania umocowania, dołączenia pełnomocnictwa oraz do uiszczenia brakującej opłaty od pozwu w terminie dwutygodniowym pod rygorem umorzenia postępowania.  W przepisie tym nie ma jednak mowy o tym, że powód ma wnieść ponownie pozew na piśmie, jak również, że ma przedstawić dowody, na które powołał się w pozwie wniesionym w EPU.  

Z uwagi na to, że w zwykłym postępowaniu cywilnym co do zasady pozew powinien być wniesiony w formie pisemnej i powód powinien do niego załączyć dowody, na których opiera swoje roszczenie, po przekazaniu sprawy z EPU sądy niejednokrotnie wzywają powodów do uzupełnienia pozwu, jednak w wezwaniach powołują się na art. 130 § 1 kpc. Podkreślić jednak należy, że zgodnie z tym przepisem nieuzupełnienie braków w terminie tygodniowym wywołuje inny skutek niż w przypadku niewykazania umocowania, a mianowicie zwrot pozwu, co może wywołać bardzo dotkliwie skutki dla powoda. W przypadku zwrotu pozwu przyjmuje się bowiem, że nie wywołał on skutku prawnego, jaki ustawa wiąże z jego wniesieniem, co może skutkować np. przedawnieniem roszczenia. Natomiast w przypadku niewykazania umocowania, zgodnie z treścią art.  505 (37) § 1 kpc sąd postępowanie umorzy. Postanowienie wydane w tym przedmiocie nie niweczy jednak skutku, jaki ten pozew wywołał (zob. również uchwałę SN z dnia 21.11.2013 r., III CZP 66/13).

Należy również zwrócić uwagę, że przepis art. 505 (37) § 1 kpc został zmieniony ustawą z dnia 10.05.2013 r. W poprzednim stanie prawnym po przekazaniu sprawy z EPU sąd wzywał powoda do usunięcia braków formalnych pozwu oraz uzupełnienia pozwu, w sposób odpowiedni dla postępowania, w którym sprawa będzie rozpoznania, w terminie dwutygodniowym pod rygorem umorzenia postępowania. Obecnie takiej regulacji już nie ma, a zatem wzywanie powoda do uzupełnienia tychże braków pod rygorem zwrotu pozwu tym bardziej wydaje się nieuzasadnione.

Podczas rozpoznawania zażalenia na zarządzenie o zwrocie pozwu z powodu nieuzupełnienia braków formalnych w jednej z takich spraw sąd powziął poważne wątpliwości czy taka praktyka rzeczywiście jest uzasadniona w świetle obowiązujących przepisów i zwrócił się do Sądu Najwyższego o rozstrzygnięcie tego zagadnienia. W uchwale z dnia 25.06.2015 r. (III CZP 33/15) SN uznał, że po przekazaniu sprawy z EPU do sądu właściwości ogólnej na podstawie art. 505 (33) § 1 kpc nie wzywa się powoda na podstawie art. 130 § 1 kpc do usunięcia braków formalnych pozwu przez przełożenie odpisu pozwu wraz załącznikami oraz, gdy sprawa rozpoznawana jest w postępowaniu uproszczonym przez przedłożenie pozwu na urzędowym formularzu. Niestety uzasadnienie tejże uchwały nie zostało jeszcze sporządzone, a zatem nie wiadomo jak powinna wyglądać dalsza procedura według SN. Rozstrzygając zagadnienie prawne SN zapewne przedstawił argumenty, które przemawiają za takim rozwiązaniem. Pozostaje zatem czekać, aż uzasadnienie to się pojawi. Miejmy nadzieję, że powyższa uchwała rozwieje dotychczasowe wątpliwości i ujednolici procedurę stosowaną przez sądy.